काठमाडौं, १८ मार्च – नेपाल प्रहरीले नयाँ नेतृत्व पाएको छ। सोमबार बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले प्रहरी अतिरिक्त महानिरीक्षक (एआईजी) दीपक थापालाई ३१औं प्रहरी महानिरीक्षक (आईजीपी) पदमा नियुक्त गर्ने निर्णय गरेको छ।
नयाँ प्रहरी प्रमुखका रूपमा थापा नियुक्त भएपछि अब नेपाल प्रहरीले नयाँ दिशा समाउने अपेक्षा गरिएको छ। उनी हालसम्म केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी) का प्रमुखका रूपमा कार्यरत थिए। वरीयतामा पहिलो स्थानमा रहेका थापासँगै प्रतिस्पर्धामा रहेका एआईजी सुदीप गिरी दोस्रो स्थानमा तथा टेकबहादुर तामाङ तेस्रो स्थानमा थिए।
थापाले आगामी ८ महिनासम्म नेपाल प्रहरीको नेतृत्व गर्नेछन्। यो अवधिमा उनले सुरक्षा व्यवस्थालाई थप प्रभावकारी बनाउन, अपराध अनुसन्धानलाई आधुनिक प्रविधिसँग जोड्न र प्रहरी संगठनभित्र सुधार गर्नुपर्नेछ।
थापाको प्रारम्भिक जीवन र प्रहरी सेवामा प्रवेश
२०२८ साल मंसिर ८ गते भक्तपुरको सूर्यविनायक नगरपालिका–८ सिपाडोलमा जन्मिएका दीपक थापा सानैदेखि अनुशासनप्रिय व्यक्ति थिए। प्रहरी सेवामा उनको प्रवेश २०५२ साल भदौ १९ गते प्रहरी निरीक्षकका रूपमा भएको थियो। सुरुदेखि नै उनी जिम्मेवार, मेहनती र इमानदार अधिकृतका रूपमा परिचित थिए।
संगठनभित्र आफ्नो कार्यक्षमता देखाउँदै उनले २०६३ साल भदौ ८ गते प्रहरी नायब उपरीक्षक (डीएसपी) मा बढुवा पाए। त्यसपछि निरन्तर प्रगति गर्दै २०७२ साउन ८ गते प्रहरी उपरीक्षक (एसपी), २०७५ चैत ६ गते प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक (एसएसपी) बने।
२०७९ असार १७ गते उनी प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डीआईजी) मा पदोन्नति भए भने सोही वर्ष चैत ६ गते प्रहरी अतिरिक्त महानिरीक्षक (एआईजी) बने। प्रहरी संगठनभित्र विभिन्न महत्त्वपूर्ण पदहरू सम्हाल्दै आएका थापालाई हाल नेपाल प्रहरीको सर्वोच्च पद आईजीपीको जिम्मेवारी दिइएको हो।
व्यावसायिक यात्रा र अनुभव
थापाले नेपाल प्रहरीको विभिन्न निकायमा सेवा दिँदै आएका छन्। विशेषगरी अपराध अनुसन्धान, सुशासन प्रवर्द्धन तथा सुरक्षा व्यवस्थालाई प्रभावकारी बनाउने कार्यमा उनको उल्लेखनीय योगदान रहँदै आएको छ।
उनले इलाका प्रहरी कार्यालय साँगा, बुटवल, रौतहटको गरुडा, प्रहरी वृत्त महाराजगञ्जको नेतृत्व सम्हालिसकेका छन्। साथै, उनले रुकुम, खोटाङ, सुनसरी, मोरङ, मकवानपुर र चितवनका प्रहरी प्रमुखका रूपमा कार्य गरिसकेका छन्।
उनको कार्यकालमा अपराध नियन्त्रणमा भएका सुधारहरू प्रशंसनीय मानिन्छन्। उनले विशेष गरी संगठित अपराध, साइबर अपराध, लागुऔषध कारोबार तथा भ्रष्टाचार नियन्त्रणमा प्रभावकारी भूमिका खेलेका छन्।
प्रहरी तालिम केन्द्र बुटवल, प्रहरी प्रशिक्षण प्रतिष्ठान महाराजगञ्ज, अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगको सुर्खेत तथा बुटवल कार्यालय, उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयजस्ता विभिन्न महत्त्वपूर्ण संस्थानहरूमा उनले नेतृत्वदायी भूमिका निर्वाह गरेका छन्।
शैक्षिक योग्यता र विशेषता
थापाले आफ्नो शैक्षिक जीवनलाई पनि उच्च प्राथमिकता दिएका छन्। कानुनमा एलएलबी, राजनीति शास्त्रमा एमए र जनप्रशासनमा एमपिए गरेका उनी प्रहरी सेवासँगै शैक्षिक क्षेत्रमा पनि सक्रिय रहेका छन्।
शैक्षिक योग्यता र व्यावसायिक अनुभवकै कारण उनी नेपाल प्रहरीको एक कुशल तथा दूरदर्शी अधिकारीका रूपमा चिनिन्छन्। उनले अनुसन्धानको क्षेत्रमा नवीनतम प्रविधिको प्रयोग गर्दै अपराध नियन्त्रणलाई प्रभावकारी बनाउन जोड दिँदै आएका छन्।
नयाँ आईजीपीसँग अपेक्षा र चुनौतीहरू
नेपाल प्रहरीको नेतृत्व सम्हालेपछि थापासामु केही महत्त्वपूर्ण चुनौतीहरू रहनेछन्। अपराध नियन्त्रणमा नयाँ प्रविधिको उपयोग, प्रहरी संगठनभित्रको शुद्धीकरण, सीमा सुरक्षामा सुधार, साइबर अपराध नियन्त्रण र भ्रष्टाचार निवारण उनका प्रमुख प्राथमिकताहरू रहनेछन्।
१. प्रविधिमैत्री प्रहरी संगठन निर्माण
अपराध नियन्त्रणको प्रविधि दिनप्रतिदिन परिष्कृत हुँदै गइरहेको छ। नेपाल प्रहरीले पनि अपराध अनुसन्धानलाई प्रभावकारी बनाउन डिजिटल प्रविधिको प्रयोग गर्नुपर्ने आवश्यकता छ। थापाले प्रविधिमैत्री प्रहरी संगठन बनाउन ध्यान दिने अपेक्षा गरिएको छ।
२. संगठित अपराध र भ्रष्टाचार नियन्त्रण
नेपालमा संगठित अपराध र भ्रष्टाचार प्रहरी संगठनकै लागि ठूलो चुनौती बनिरहेको छ। लागुऔषध कारोबार, मानव तस्करी, वित्तीय अपराध र घुसखोरी नियन्त्रणमा थापाले विशेष ध्यान दिनुपर्नेछ।
३. प्रहरीभित्रको सुधार र अनुशासन
संगठनभित्र पारदर्शिता, उत्तरदायित्व र अनुशासन कायम गर्नु पनि थापाको मुख्य जिम्मेवारी हुनेछ। प्रहरी संगठनलाई राजनीतिक हस्तक्षेपबाट मुक्त गर्दै संस्थागत सुधार गर्नुपर्ने आवश्यकता छ।
४. साइबर अपराध नियन्त्रण
सूचना प्रविधिको विकाससँगै साइबर अपराधको दर बढ्दै गएको छ। डिजिटल ठगी, बैंकिङ अपराध, ह्याकिङ जस्ता घटनाहरू नियन्त्रण गर्न थापाले विशेष रणनीति अघि सार्नुपर्नेछ।
५. सीमा सुरक्षा र नागरिक सुरक्षामा सुधार
सीमा क्षेत्रमा हुने अवैध गतिविधिहरू, तस्करी तथा अपराधजन्य क्रियाकलापहरू रोक्न प्रहरीको भूमिका महत्त्वपूर्ण छ। सीमा सुरक्षामा सुधार ल्याउनु उनको अर्को प्रमुख चुनौती हुनेछ।
नयाँ नेतृत्वसँगको आशा
दीपक थापा नेपाल प्रहरीको नेतृत्व सम्हाल्ने क्रममा संस्थागत सुधार तथा अपराध अनुसन्धानलाई सशक्त बनाउन रणनीतिक योजनाहरू अघि सार्ने अपेक्षा गरिएको छ। उनले अपराध नियन्त्रणका लागि नवीनतम प्रविधिको प्रयोग, मानव स्रोत व्यवस्थापनमा सुधार तथा प्रहरी सेवालाई जनमुखी बनाउन विशेष पहल गर्ने अनुमान गरिएको छ।
उनको कार्यशैली र अनुभवका आधारमा नेपाल प्रहरीको सुदृढीकरणमा ठोस उपलब्धि हुने विश्वास गरिएको छ। अब उनले संगठनलाई पारदर्शी, व्यावसायिक र अनुशासित बनाउँदै नयाँ नेतृत्वको सफल परिचय दिने कि भन्ने कुरामा सबैको ध्यान केन्द्रित छ।
उनको कार्यकाल सुरक्षाको क्षेत्रमा प्रभावकारी सुधार ल्याउने महत्वपूर्ण अवसरका रूपमा हेरिएको छ। नयाँ आईजीपीका रूपमा उनको कार्यशैली र निर्णयहरूले नेपाल प्रहरीको भविष्यलाई कोत्र्नेछन्।
(दीपक थापाले चाँडै पदभार ग्रहण गर्ने तयारी गरिरहेका छन्। अब उनले नेपाल प्रहरीलाई कस्तो दिशा दिन्छन् भन्ने कुरा समयले देखाउनेछ।)
